Spits, die tuinkabouter, sit heel agter op die verste paddastoel van die res van die kabouters af. Oupa Vaatjie het al die tuinkabouters bymekaar geroep vir ’n belangrike vergadering. Die donker hoekie van die tuin waar hulle nou sit, gee vir Spits koue rillings. Hy kyk op om seker te maak hy kan nog die son deur die reuse akkerboom se blare sien skyn.

Die ander tuinkabouters hou van die donker koelte, maar Spits raak sommer bang as hy nie die son kan sien nie. In die aand wanneer die res van die kabouters na hulle huisies onder die grond kruip, gaan krul Spits alleen op onder die lig op die huis se stoep. Dan kan hy sommer lekker slaap sonder nagmerries.

Spits kyk na al die tuinkabouters wat voor hom sit en kwetter terwyl hulle wag vir Oupa Vaatjie. Hulle ronde rooi neuse steek uit oor lang sneeuwit baarde. Spits vat aan sy eie gesig. Sy eie wange en ken is heeltemal te glad. Hy gaan seker nooit ’n baard hê soos die res van die kabouters nie.

“Kom uit my pad uit, Spitsneus!” grom Fungus skielik hier langs hom.

Wanneer Spits vir Fungus sien, word sy hele lyf sommer stokstyf.

“Gaan weg, Fungus! Ek was eerste hier,” probeer hy met ’n harde stem sê. Ongelukkig klink dit meer soos die gehuil van ’n ballon wat stadig afblaas.

“Moenie laf wees nie, Spitsneus! Jy dink seker jy is die baas van die bedding,” lag Fungus met skewe groen tande. “Hoekom is jy so stil? Alweer bang?”

Spits se kop vol dolleeg en hy kan aan niks dink om vir die nare kabouter te sê nie. Terwyl hy nog dink, stamp Fungus hom sommer met een hou van die paddastoel af. Spits val so hard op die grond, dit voel of die bene so skud in sy lyf. Ai! nou is daar modder op sy gunsteling geel stewels.

Fungus lag sy aaklige kraai-lag, en Spits weet dit sal nie help om nog iets te sê nie. Sonder ’n baard en ronde neus, sal die ander kabouters hom altyd spot.

“Stilte!” dreun Oupa Vaatjie se stem oor die see van kabouters.

Spits spring regop, maar hy kan nie vir Oupa Vaatjie sien nie! Hy is te kort. Stadig begin Spits onderdeur die paddastoele waarop die ander kabouters sit, kruip. Hy wil reg voor Oupa Vaatjie kan sit.

“Tuinkabouters, ons het nog altyd in vrede met die mense van Silwerstraat nommer 17 gewoon. Ons het hulle tuin laat slaap in die winter en laat blom in die somer.” Oupa Vaatjie frons. “Ongelukkig is daardie dae nou verby.”

Kabouters snak na hulle asem en die tuin zoem soos hulle onder mekaar fluister. Spits kruip al hou nader aan waar hy vir Oupa Vaatjie hoor.

“Dis reg, kabouters,” sug Oupa swaar. “Die besproeiingspype is besig om te lek en kabouterhuise oorstroom! Die Von Kappertjie gesin is heeltemal haweloos nadat water in hul ondergrondse huisie ingelek het.”

Spits steek vas in sy spore. Hy het al gehoor van ander tuine waar waterpype onder die grond gaatjies in kry en dan kabouterhuisies in damme vol water verander. Nou is Spits baie bly dat hy nie onder grond slaap nie.

“Ons sal moet trek!” huil ’n kabouter uit die skare.

O nee! dink Spits. Wat as die nuwe tuin waar ons woon nie ’n stoep met ’n lig het nie?

“Ons kan nie trek nie!”

Die tuin is tjoepstil.

“Wie praat?” kraak Oupa Vaatjie se stem.

Spits staan stadig regop, maar sy kop steek skaars bo die paddastoele uit. Hy skarrel so vinnig as wat sy dun beentjies hom toelaat tot voor die kabouters op hul paddastoele. Hy kyk reg in Oupa Vaatjie se dik bril vas. Almal kyk vir hom. Spits se wange voel vuurwarm.

“Ons kan nie trek nie,” sê hy weer in ’n stemmetjie wat effens bewe.

Oupa Vaatjie kyk na Spits met oë so groot soos pierings. “Wat anders moet ons doen, klein Spits?”

Spits kyk om hom rond en sien al die kabouters wat met opgetrekte wenkbroue na hom staar. Hy weet dat hy ’n plan sal moet voorstel, anders gaan hy soos ’n groter gek as gewoonlik lyk.

Sonder om te dink knyp hy sy oë toe en bars uit: “Ek sal die stukkende pyp regmaak!”

“Wat!?” roep ’n skril lag-stem iewers uit die skare.

“Weet hy die pype is ondergronds?” fluister ‘n ander kabouter.

“Spits is dan so bang vir die donker, hy skrik as hy sy oë knip!”

Daardie laaste woorde kom beslis van Fungus af. Ek sal hom wys, dink Spits en staan ekstra regop. Hy draai na die skare en ignoreer die snaakse kyke en kommentaar van Fungus en sy trawante.

“Julle het reg gehoor, ek sal die stukkende pyp regmaak sodat daar nie meer water in die kabouterhuise instroom nie.”

Selfs Fungus en sy maats is stil. Spits staan steeds met sy rug so reguit dat dit amper begin pyn.

“Nou goed,” brom Oupa Vaatjie. “Dan wens ons jou sterkte toe, Spits.”

Spits kan nie glo dat Oupa Vaatjie hom nie probeer keer het nie, en hy glimlag breed. Die res van die kabouters lyk nie so gelukkig nie. Niemand juig, klap hande of kom sê vir Spits hy is ’n held nie. Brom-brom keer die wat kabouters terug na hulle tuinwerk.

Toemaar, troos Spits homself, ek het hulle nie nodig nie.

Die aand wag Spits tot dit donker is en al die mense in die huis slaap. Hy pak ’n grafie, nektar-koeldrank, en ’n suurwurm wat hy verlede week ná ’n kinderpartytjie in die tuin opgetel het, in sy rugsakkie. Sy geel stewels is intussen skoon gevryf, en net om seker te maak hy kry nie koud nie, het Spits ’n blou wolserp om sy nek gedraai.

Spits kyk vir oulaas na die helder lig op die stoep. Sy hart bokspring, maar hy haal diep asem en stap in die rigting van die waterpomp. Daar gekom, sien Spits drie pype wat water na die tuin neem laat vloei. Oupa Vaatjie het vir hom gesê dat die pyp wat lek, met blou gemerk is.

Daar is dit! Spits loop al langs die gladde blou plastiekpyp tot waar dit soos ’n reuse erdwurm in die grond in verdwyn. Spits sal ’n tonnel al langs die pyp onder die grond moet grawe om by die lekplek uit te kom.

Skielik lyk hierdie plan glad nie meer vir Spits so wonderlik nie. Sy mond voel droog, asof hy ’n hap stof gevat het en dringend ’n slukkie water nodig het. Spits haal die nektar uit sy rugsak en neem ’n sluk groot genoeg om ’n olifant se dors te les. Hy voel nie juis beter nie. As hy nou moed opgee, gaan Fungus hom vir altyd terg.

Die gedagte aan Fungus se vrot glimlag gee Spits nuwe moed en hy haal sy grafie uit en begin grawe. Af en af, reguit in die grond in grawe hy. Kort-kort kyk Spits op en sien die sterre hoog bo die bek van die tonnel skyn. Die helder sterre en slukkies nektar laat hom so ’n bietjie veiliger voel.

Toe Spits weer voor hom kyk, sak sy moed tot ver onder sy gunsteling geel stewels. Hier voor draai die pyp! Dit beteken dat Spits nie meer reguit af kan grawe nie, en dat hy nie meer die sterre bo hom sal kan sien nie. Spits kan sy hart voel klop, asof dit uit sy borskas wil bars.

Uitasem klouter Spits uit die tonnel. Hy gaan lê op sy rug op die gras en kyk op na die maan. Wat gaan hy nou doen? Spits staar na die sterre. Hy wens dat hy die maan kan pluk en saamneem in die donker tonnel.

Dit lyk vir Spits of die maan se lig al hoe helderder word. Dalk is dit tog naby genoeg om te pluk.

O gaats! dink Spits. Die maan is besig om te val!

Die lig kom nader en nog nader en Spits hou sy hande voor sy gesig, gereed om te koes. Niks gebeur nie. Spits is te bang om sy oë oop te maak. Wat as die maan geval het en hom heeltemal ingesluk het? Dit is beter om eerder nie te weet nie.

“Verskoon my?” tjirp ’n fyn stemmetjie.

Spits wip soos hy skrik en moet keer om nie te val nie. Sy hande is nie meer voor sy oë nie, en ’n helder lig verblind hom. Spits loer deur skrefies oë en probeer uitmaak wie met hom praat. Iets beweeg links van hom en hy draai versigtig om.

Hier voor hom in die lig fladder ’n klein insek met ses pote, vlerkies wat blitsvinnig klap, en ’n gawe gesig. Spits kan nie glo wat hy sien nie: die insek se agterlyf gloei soos ’n helder lantern.

Die insek is seker gewoond aan kabouters wat nie weet wat om te sê nie, want sy stel haarself voor: “Hallo! My naam is Flits.”

“Waar kry jy daardie lantern?” vra Spits. Hy is nog nie seker of hierdie Flits-insek vriend of vyand is nie.

“Moenie laf wees nie, ek is die lantern. Het jy dan nog nooit ’n vuurvliegie gesien nie?”

Spits hou nie van hoe die vuurvliegie praat nie. Dit laat hom dink aan Fungus se grappies wat nie regtig snaaks is nie. Hy gee ’n nors kyk in Flits se rigting.

“Ek is jammer,” verduidelik sy tjirpend, “ek was haastig en toe het ek my maniere by die dammetjie vergeet. Ek is opsoek na die kabouter wat die lekkende pyp gaan regmaak.”

Spits wil nie te opgewonde klink nie. “En wat het jy daarmee te doen?” vra hy.

“Ek wil hom graag help. Die ander vuurvliegies wil trek, maar…” Flits frons, kyk na Spits en haal dan diep asem voor sy uitblaker: “Ek is bang vir die donker, en ek is bang dat ons trek na ’n huis wat nie so ’n lekker helder lig op die stoep het nie.”

Spits glimlag sommer breed en kyk na haar.

“Ek en jy gaan sommer baie lekker saamwerk.”

Met Flits om die tonnel te verlig, kan Spits verder grawe sonder dat hy sy hart teen ’n wegholpas klop. Hy grawe tot by die gaatjie in die pyp waar water in die grond in lek. Spits smeer ’n dik laag van die laaste druppels nektar oor die suurwurm wat hy saamgebring het.

“Een, twee, drie!” steun Spits.

Flits beur teen sy skouer en hulle gesigte word bloedrooi soos hulle die taai spul in die gat in forseer. Suikerdrade plak aan Flits se pootjies vas en Spits moet trek om haar los te kry.

Uiteindelik is die gat in die pyp toegestop. Spits en Flits bekyk hulle handewerk.

“Nogal nie sleg vir twee bangbroeke nie,” sê Spits met ’n halwe glimlag.

“Ek dink glad nie jy is ’n bangbroek nie, Spits. Jy het al die kabouters gered.”

Spits voel asof daar ’n goue lantern in sy hart gloei. Flits is reg, selfs al was hy bang, het hy al die kabouters gered. Selfs die grillerige Fungus!