Die danslokaal van Laerskool Witfontein lyk groot en onheilspellend in die helder lig van die volmaan. Party mense glo dit spook daar. Soms, as ʼn mens mooi luister, kan ʼn mens in die middel van die nag sagte musiek en ander vreemde geluide op die skoolterrein hoor, maar as jy naby die danssaal kom, hou dit skielik op…
“Pssst… Christo… word wakker…”
Jana staan by die venster van Juffrou Snyman se woonstel. Vandat die nuwe juffrou en haar seun in die woonstelle op die skoolterrein ingetrek het, is Jana amper elke dag by Christo se venster. Dit was voorheen darem vreeslik vervelig om vakansies alleen saam met ʼn klomp onnies op die skoolterrein te bly. Sy was egter nog nooit in die middel van die nag hier nie…
Christo antwoord net met ʼn harde snork en draai op sy ander sy. Jana skyn met haar flitslig om haar rond. Hoe gaan sy hom ooit wakker kry? Hy slaap so vas, Juffrou Snyman moet seker elke oggend sy pols voel om seker te maak hy slaap net.
Die maan hang soos ʼn helder poel melk in die lug en gooi ʼn dowwerige wit skynsel oor die tuin.
“Klippies!” roep Jana amper te hard.
Sy trippel vinnig na die tuin en gryp ʼn handvol van die wit klippies wat die beddings versier. Met ʼn sierlike boog gooi sy een van die klippies deur die oop venster. Die klippie tref vir Christo netjies tussen sy oë. Christo skrik wakker met Jana se flitslig in sy oë. Hy probeer uit die bed uit spring, maar hy is so gekoek in sy komberse dat hy soos ʼn vis buite water op die bed wriemel en dan met ʼn harde slag van die bed af tuimel.
“Wat de…” Christo wurm homself tussen die komberse uit en skakel sy bedlampie aan. Dan gewaar hy vir Jana wat nogsteeds buite sy oop venster staan.
“Jana!” roep hy vies.
“Shhht!” Jana hou een vinger voor haar mond.
“Is daar enigsins ʼn logiese rede waarom jy my in die middel van die nag met klippe staan en gooi?” vra Christo terwyl hy voel-voel op sy bedkassie om sy bril op te spoor. Jana sug. Christo klink altyd asof hy woordeboeke vir ontbyt eet.
“Hoe het jy geweet dis ek? Jy is mos so blind soos ʼn ratel sonder jou bril.”
Christo het intussen sy bril opgespoor.
“Dis so blind soos ʼn mol,” sê hy en rol sy oë, “en ek het nie ʼn bril nodig om jou rooi krullebos raak te sien nie.”
Jana klap haar tong. Christo kan partykeer so irriterend wees.
“Wat ookal. Pak jou rugsak. Ons moet die spook in die danssaal gaan vang.” Sy blaas ʼn woeste rooi krul van haar voorkop af.
“Ag nee, Jana! Moet my net nie sê jy dink regtig daar is ʼn spook in die balletklas nie. Sabrina het jou net probeer bang praat. Sy kry dit altyd reg om jou te fnuik.” Christo gryp in elk geval ʼn rugsak uit sy kas uit en prop ʼn paar dinge daarin. As Jana eers besluit het sy wil iets doen, gaan niemand haar keer nie. Veral nie as skelm Sabrina Vermaak iets daarmee uit te waai het nie. Hy klouter lomp by die venster uit.
“Ek weet nie wat ‘fnuik’ beteken nie,” Jana is al halfpad in die pad af, “maar dit het niks met simpel Sabrina uit te waai nie. Ek het hom gesien…”
Jana loop al vinniger en Christo moet amper hardloop om te probeer byhou.
“Wat… bedoel jy… jy het hom… gesien…” hyg hy uitasem.
“Die spook. Hy bly onder die verhoog. Hy het gister die luik agter die gordyne opgelig en deur ʼn skrefie vir ons geloer.”
Christo gaan staan skielik stil. Hy haal sy asmapompie uit sy rugsak en neem ʼn paar diep teue. Jana draai vinnig om.
“Is jy oukei?” vra sy bekommerd.
“Hoekom… het ek hom dan nie ook… gesien nie?” Christo bêre die pompie weer en stap aan. Jana stap nou aansienlik rustiger. Hulle klouter vinnig oor die lae heininkie wat die onderwysers se woonstelle van die klasse skei.
“Jy was te besig om alweer vir Sabrina te verduidelik hoekom ʼn seun ook ballet kan doen,” sê sy skouerophalend.
“O,” Christo stoot sy bril teen sy neus op, “maar hoekom vertel jy my nou eers?” vra hy terwyl hulle agter tussen die klaskamers deursluip om by die groot danssaal uit te kom.
“Jy sou nooit saamgekom het as ek jou vroeër van my plan vertel het nie.”
Hulle stap om die donker gebou na die verhoogdeur. Madam Dansenhov vergeet altyd om daardie deur te sluit.
“Wat presies is jou plan?” Christo is skepties. “Ons het nie gesofistikeerde toerusting om spoke mee te vang nie.”
Jana frons. Christo hou hom alweer slim “Ek het nie gefosistik… gekosifkit… daai goed nodig nie. Ons moet hom net in ʼn hoek vaskeer.”
Jana maak die deur oop en hulle sluip tot agter die verhoog se gordyne. Jana is verbaas dat die saalligte nog aan is. Mevrou Dansenhov is baie erg oor energiebesparing. Skielik vries hulle. Die saal se luidsprekers speel dan saggies musiek!
“Dis Tchaikovsky se Swanemeer,” fluister Christo verbaas.
Jana begin saggies oor die verhoog sluip. Christo probeer haar nog keer, maar sy is al klaar amper by die opening tussen die gordyne. ʼn Verhoogplank kraak skielik onder haar voete. Toe sy deur die gaping loer, sien sy net ʼn wit en pienk streep wat vinnig oor die verhoog trek en deur die luik op die verhoog verdwyn. Die deurtjie klap met ʼn harde knal toe.
“Het jy dit gesien?” vra Jana opgewonde.
“Ek het!” roep Christo skielik reg agter haar.
Jana wip soos sy skrik. “My magtag Christo, amper laat jy my tot binne-in die hospitaal skrik.”
“Jammer,” fluister Christo verleë.
Jana kniel by die luik en druk haar oor teen die deur. Christo doen dieselfde.
klink dit skielik van onder die verhoog. Christo val skoon agteroor van die skrik. Hy en Jana kyk verskrik na mekaar.
“Wat gaan ons doen?” vra Christo bekommerd.
Jana lig die deurtjie versigtig op. “Ons moet inklim.”
Christo wys met ʼn bewerige vinger in die donker gat in.
“Bedoel jy… dáár in?”
Jana antwoord nie eers nie. Sy begin net versigtig voel waar die leertjie se eerste trappie is en klim dan al dieper in die duisternis in. Christo sug. Hy haal sy asmapompie uit sy rugsak, trek ʼn paar teue en sit dit weer terug in sy sak. Eintlik wil hy net huis toe gaan, maar hy weet hy moet dapper wees. Jana mag nie dink dat hy bang is nie.
Hy druk sy bril stywer op sy neus en begin versigtig om ook met die leertjie af te klim. Jana skyn met haar flits in die donker kamer rond.
“Shhht!” sê sy toe Christo met ʼn plof van die laaste trappie af spring.
Hulle stap stadig deur die vertrek. Oral staan bokse vol kostuums opmekaar gestapel. Ou, gebreekte meubels staan die wêreld vol en alles ruik na stof. Iets rubberig vee teen Christo se wang.
“Vlermuis!” gil hy en steier agteroor. Hy stamp teen ʼn groot toring bokse agter hom. Die toring wankel gevaarlik heen en weer en tuimel dan bo-op Christo. Jana hardloop nader. Sy vat sy hand en trek hom sukkelend tussen die bokse uit. Christo proes van die stof. Hy grou vir sy asmapompie en trek ʼn diep teug.
“Sjoe, amper sien ek my alie!” lag hy verleë.
Jana antwoord nie. Sy kyk stip voor haar en haar oë is so groot soos die tutu wat Madam Dansenhov gister aangehad het.
Dan sien Christo dit ook. Twee groot geel oë loer agter een van die bokse uit. Jana begin stadig vorentoe sluip.
“Jana, wat doen jy?” fluister Christo bang.
“Ek dink hy is bang,” sê Jana, sonder om haar oë van die spook af te haal.
Christo kan sy ore nie glo nie. ʼn Spook wat bang is vir mense? Dit is die simpelste ding wat hy al ooit gehoor het. Nie eens slinkse Sabrina kan met so ʼn storie vorendag kom nie.
“Toemaar meneer Spook,” begin Jana praat, “jy kan maar uitkom. Ons sal jou nie seermaak nie.” Jana gee nog ʼn tree nader.
Die spook huiwer vir ʼn oomblik. Dan beweeg dit stadig agter die boks uit. Jana en Christo snak gelyk na hul asem. Dit is ʼn klein ou spokie – skaars hoër as Jana se skouers – met ʼn helder pienk tutu aan!
“H… hallo…” Probeer Christo, “ek neem aan jy is nie ʼn meneer nie…”
Whiee hie hie,”
giggel die spook.
Jana en Christo lag lekker saam. Dit is beslis nie ʼn spook waarvoor ʼn mens hoef bang te wees nie.
“Wat is jou naam?” vra Jana.
My naAAAam is SpokinaaAAA vaaAAan GeeEEEEestens!“
bulder die spook.
“Hallo Spokina! Ek is Jana en hierdie is my vriend Christo.” Jana is nou baie opgewonde. Sy kan nie glo hulle praat met ʼn regte egte spook nie! ʼn Regte egte spook in ʼn regte egte… tutu?
Jana frommel haar neus. “Ee… Spokina… mag ek miskien vra… hoekom kruip jy hier onder weg? En hoekom dra jy ʼn tutu?”
Trane begin skielik in Spokina se geel oë opdam. Dit loop teen haar wit spooklyfie af en verdwyn dan in die niet. Jana en Christo kyk verbaas na mekaar. Nie een van hulle het geweet spoke kan huil nie.
My faAAamilieeeee het my uit die spoOOOookhuis booOOoo in die straAAat uitgeskop omdat ek nie mense wil skrikmaAAAak nie. Ek wou nog aaaAAAaaltyd ʼn balerinaAAaa gewees het.”
Die trane spat nou sommer uit Spokina se oë uit.
Jana en Christo staan verstom. ʼn Spook wat wil dans? Hierdie avontuur raak net vreemder en vreemder!
“Uhm… Spokina,” laat Christo na ʼn rukkie van hom hoor, “as jy dan so graag ʼn ballerina wil wees, hoekom repeteer jy nie net saam met ons nie?”
Spokina hou skielik op huil en kyk met groot oë na Christo.
WaaAAaat is repeteeEEeer?”
“Dankie tog!” roep Jana verlig uit. “Ek is darem nie die enigste een wat nie Christo se groot woorde verstaan nie!”
“Gmf,” snork Christo. So dit is ʼn huilende, dansende en onopgevoede spook!
“Repeteer beteken om te oefen! Hoekom oefen jy nie net saam met ons nie?” verduidelik Christo moedeloos.
oooOOOOooOOO!“
bulder Spokina.
“Nou verstaaAAan ek. Ek kan nie, want mense hou aaAaaAAan vir my skrik, al is ek hoEeeeEEe vriendelik.”
Spokina begin weer om te snik. Jana skud haar kop. Dit moet vreeslik wees as mense heeltyd vir jou wil weghardloop.
“So, jy bly hier onder net om te sien hoe ons dans?” vra Jana simpatiek.
JaaAAA…”
snik Spokina. “
E… en ek daaaAAans skelm in die aaaAAaaAAaande.”
Dinge begin nou vir Jana sin maak. Dit is seker hoekom hulle die Swanemeer gehoor het toe hulle ingekom het! Spokina was besig om te dans!
MaaAAaar,”
snik Spokina voort,
Ek kon nog nooOOOit voor ʼn gehoooOOOoor daAAaans nie.”
Nou kry Jana haar éérs jammer. Vir haar is die gehoor se reaksie die beste deel van ballet!
“Ons kan jou gehoor wees!” Christo het duidelik dieselfde as Jana gedink.
“Dit is ʼn briljante idee!” Jana spring opgewonde op en af en klap haar hande. Spokina se wit gloed word sommer helderder.
“ReeEegtig? HieeEEeeer? NouUUu?”
vra sy opgewonde.
“Ja! Jy het mos klaar ʼn tutu aan, en ons sal vir jou die musiek ook speel!” Jana is uit haar vel uit van opgewondenheid.
In ʼn japtrap is alles opgestel. Christo het selfs ʼn sagte pers lig aangesit sodat alles op die verhoog vreeslik skouspelagtig lyk. Jana en Christo sit op twee stoele voor die verhoog wat Christo vir hulle aangedra het. Die musiek begin en Spokina kom op die verhoog aangesweef. Sy draai fraaitjies in die rondte, sweef met manjifieke bewegings deur die lug en swaai grasieus op die maat van die musiek. Sy raak byna in vervoering. Toe sy klaar is klap Jana en Christo verwoed hande. Hulle staan op en juig so hard as wat hulle kan.
Spokina draai ʼn laaste keer in die rondte en maak ʼn buiginkie, en Jana is seker dit is die gelukkigste spook in die wêreld.